Driehoek brein-darmen-hormonen deel 2: Relatie brein met hormonen en darmen
Brein-hormonen / Hormonen-brein
De hersenen of het brein is de grote computer die het lichaam aanstuurt. Het brein heeft dus een relatie met alle lichaamsdelen en -functies.
In het brein zit de hypothalamus, de dirigent van de hormonen. Via de hypothalamus krijgt de hypofyse de opdracht om bepaalde hormonen aan te maken. Deze hypofysehormonen sturen de hormoonklieren aan om hun specifieke hormonen te maken. Bijv. de hypofyse maakt TSH (Thyreoïd Stimulerend Hormoon), wat naar de schildklier gaat zodat de schildklier de schildklierhormonen T4 en T3 gaat maken. Een ander hormoon van de hypofyse is FSH, het Follikel Stimulerend Hormoon. Dit hormoon zorgt voor de groei van follikels (eiblaasjes) in de eierstok. Deze follikels gaan oestrogeen produceren. Er is ook een feed-back-mechanisme: als de bloedspiegel van het hormoon hoog genoeg is, verlaagd de hypofyse de productie van het hypofysehormoon. Dus als de oestrogeenspiegel hoog genoeg is, wordt de productie van FSH verminderd. Daarom zie je in de overgang, als er minder oestrogeen wordt aangemaakt, een verhoogde productie van FSH.
Behalve het feit dat er een regulering is tussen de hormoonklieren en de hypothalamus-hypofyse, is er ook nog een andere invloed van de hormonen op het brein. Zowel progesteron als de oestrogenen hebben invloed op de aanmaak van neurotransmitters (overdrachtsstoffen) in het brein. Zo stimuleren oestrogenen de aanmaak van serotonine, endorfine en anandamide en stimuleert progesteron de aanmaak van BDNF (Brain Derived Neurotrophic Factor) en GABA (Gamma-aminoboterzuur). Dit is de reden dat als je hormonaal uit balans bent (PMS, overgang) je ook psychische klachten zoals somberheid, lusteloosheid en depressiviteit kunt krijgen.
Brein-darmen / Darmen-brein
Het brein stuurt ook de darmen aan via de tiende hersenzenuw (Nervus Vagus). De nervus vagus is deel van het Parasympatisch zenuwstelsel, het deel van het zenuwstelsel wat voor rust zorgt (de rem). Het tegenovergestelde deel van het zenuwstelsel, het Sympatische zenuwstelsel zorgt voor actie (het gaspedaal). Tijdens stress wordt het lichaam geactiveerd en is voornamelijk het Sympatische Zenuwstelsel actief. Voor de vertering is een goed darmwerking noodzakelijk en moet dus de Parasympaticus actief zijn. Tijdens stress vindt er dus geen vertering plaats. Om vertering mogelijk te maken moet je in de ruststand staan: of zoals de Engelsen zeggen: rest digest.
Naast de invloed van het brein op de darmen vindt er ook een beïnvloeding van de darmen op de hersenen plaats, de zogenoemde darm-hersen-as.
De darmen beïnvloeden het brein op verschillende manieren. Allereerst loopt er van de darmen zenuwverbindingen naar de hersenen. Daarnaast produceren de darmen verschillende stoffen die invloed hebben op de hersenen. Wist je dat 95 % van de serotonine en 50% van de dopamine in de darmen geproduceerd worden? Ook GABA wordt in de darmen geproduceerd door het darmmicrobioom (de bacteriën die in de darmen leven). De bacteriën produceren ook andere stoffen zoals korte-keten vetzuren, die ook invloed hebben op het brein.
Daarnaast kunnen exorfinen het brein beïnvloeden. Exorfinen zijn morfine-achtige deeltjes uit gluten, zuivel, soja en spinazie. Normaalgesproken worden ze afgebroken door bepaalde enzymen in de darmen, maar als die enzymen niet of nauwelijks aanwezig zijn, worden de exorfinen niet afgebroken en belanden ze in de bloedbaan. In de hersenen beïnvloeden ze vervolgens het endorfinesysteem.
Zo zie je maar alles is met alles verbonden.
Driehoek brein-darmen-hormonen
Healthy Women helpt vrouwen met gezondheidsklachten. Soms zal de invalshoek meer de hormonen zijn, soms de darmen en weer een andere keer de neurotransmitters, maar steeds zal de vrouw als geheel centraal staan.